Nóż drigug - dynamiczna mądrość

Zakrzywiony nóż tyb. drigug skt. kartrika jest znanym przedmiotem rytualnym trzymanym w prawej(zazwyczaj) dłoni wielu groźnych i półgórnych aspektów buddhy. Jego symbolika nawiązuje do przecinania, przenikania, czyli wglądu. Jest dynamicznym i pełnym mocy symbolem pierwotnej mądrości, która ma moc przedarcia się przez najsilniejsze splamienia umysłu. Ukazuje wolność od wszelkich splamień i zaciemnień. Aby podkreślić pewną szczególną właściwość niektóre aspekty Buddhy wznoszą ku niebu drigug. Inne trzymają drigug skierowany ku ziemi, albo trzymają go przy ośrodku serca…  

Zakrzywiony nóż drigug skt. kartrika, jest wzorowany na indyjskim rzeźniczym nożu, używanym do wyprawiania skór zwierzęcych. Ostry hak służył do bardziej delikatnych czynności wyprawiania skóry itp.

W ikonografii tantrycznej występują dwa rodzaje driguga:

1. Nóż w kształcie półksiężyca. Podobny tasak w kształcie półksiężyca jest stosowany w orientalnej kuchni do siekania np. mięsa, warzyw itp.

2.   Zakrzywiony nóż zakończony hakiem, tzw. nóż dakiń.

Istnieją dwa sposoby interpretowania znaczenia dwóch rodzajów driguga: 

1.  Zakrzywiony nóż z hakiem jest symbolem żeńskich aspektów buddhy tzw. nóż dakiń. 

zakrzywiony nóż z hakiem tzw. nóż dakiń

Nóż w kształcie półksiężyca jest symbolem męskich aspektów buddhy np. Mahakala Bernagcien.

zakrzywiony nóż w kształcie półksiężyca

2.  Aspekty buddhy związane z praktyką matczynych tantr posiadają zakrzywiony nóż z hakiem. Nóż w kształcie półksiężyca jest symbolem aspektów buddhy związanych z ojcowskim tantrami.

W obu przypadkach jego esowate ostrze wykonane z jest z meteorytowego żelaza, które wychodzi z ust makary. Uchwyt utworzony jest z pięcioramiennej półwadżry.

Drigug składa się z trzech elementów:

1.  Zakrzywione ostrze z hakiem zrobione z meteorytowego żelaza. Dlatego na thangkach przedstawiane jest w kolorze niebieskim. Ostrze symbolizuje przenikliwy wgląd. Ostra krawędź ostrza, które przecina wszystko na dwie części symbolizuje przecięcie się przez dwa rodzaje zasłon lub zaciemnień umysłu  skt. awarana;. tyb. sgrib ba:

•  Grubsze emocjonalne zaciemnienia umysłu skt. klesiawarana;. tyb. ngon mongs sgrib pa, pycha, gniew, zazdrość, pożądanie, głupota.

•    Subtelne zaciemnienia niewiedzy skt. dźnejawarana;. tyb. szes bja'i sgrib pa.

Oczyszczenie tych dwóch zaciemnień jest równoznaczne z osiągnięciem stanu Buddhy.

2. Mityczny potwór tyb. ciusin skt. makara – wodny demon, z jego ust wychodzi ostrze driguga. Ciusin symbolizuje wielką moc, z którą nic nie może się równać.     

3. Rękojeść w formie półwadżry, utworzonej przez cztery szprychy złączone u końca biegnące wokół szprychy centralnej, która jest symbolem niezniszczalności.

Mudra złożonych dłoni

mudra złożonych dłoni

W buddyzmie, złożone dłonie tworzą Andżali mudrę tyb. thai mo sbjar ba phjag rgja lub Samputandżali mudra, czyli mudrę modlitwy i otwartości.

Mudra złożonych dłoni jest jedną z najważniejszych mudr stosowanych w buddyjskiej praktyce. Ułożenie w ten sposób dłoni przynosi wiele korzyści m.in. zwiększa naszą koncentrację, harmonizuje, wzmacnia ośrodek serca skt. dharmaczakra. Przede wszystkim należy zrozumieć, że gest złożonych dłoni jest rodzajem ekspresji ciała i umysłu, poprzez który możemy wyrazić naszą wdzięczność i zaufanie.

Sposób wykonania

Dłonie złączone, palce wyprostowane, ale pomiędzy dłońmi jest nieco wolnej przestrzeni, tak, że kształtem przypominają one pączek lotosu. Kciuki lekko zgięte do środka. Dłonie powinny przybrać formę pąku lotosu, który jeszcze się nie rozwinął, ale zrobi to już za chwilę. W ten sposób ułożone dłonie trzymamy na poziomie ośrodka serca.

Symbolika mudry złożonych dłoni

Mówi się, że już samo złożenie dłoni w geście skt. andżali przed Trzema Klejnotami przynosi dziesięć pożytków. Uzyska się:

1.         Ładną twarz

2.         Dobrą cerę

3.         Posłuch u innych

4.         Wpływ na współtowarzyszy

5.         Sympatię bogów i ludzi

6.         Towarzystwo świętych istot

7.         Dobre zdrowie

8.         Majątek

9.         Wyższe odrodzenie

10.       Wyzwolenie

W sutrach wymienia się wiele rodzajów tego typu pożytków.

Na poziomie tantr podaje się wewnętrzną symbolikę tej mudry.

•  Kształt dłoni symbolizuje foremne kaje – sambhogakaję i nirmanakaję.

•  Otwarta przestrzeń pomiędzy dłońmi symbolizuje dharmakaję.

• Prawa ręka symbolizuje metody skt. upaja, lewa ręka symbolizuje zrozumienie skt. pradźnia. Łącząc metody i zrozumienie, tworzymy pomyślny związek tych dwóch elementów, który wspiera bodhicittę tak, aby pojawiła się tam, gdzie się jeszcze nie pojawiła, aby nie osłabła tam, gdzie już się pojawiła, lecz stale wzrastała i rozwijała się nieustannie dzięki jedności metod i zrozumienia.

• Pięć palców prawej dłoni symbolizuje pięć podstawowych wiatrów energii, pięć palców lewej dłoni reprezentuje pięć dodatkowych wiatrów energii.

• Kiedy składamy dłonie przed czakrą serca symbolizuje to gromadzenie dziesięciu wiatrów energii w kanale centralnym skt. avadhuti tyb. tsa uma.

• Pięć palców prawej dłoni symbolizuje pięć zmysłów, pięć palców lewej dłoni symbolizuje pięć obiektów zmysłów.

·  Złączenie dłoni przed czakrą serca symbolizuje oczyszczenie pięciu zmysłów i związanych z nimi pięć obiektów.

• Prawa dłoń reprezentuje iluzoryczne ciało, lewa dłoń jasne światło. Złączenie dłoni na poziomie czakry serca symbolizuje zjednoczenie iluzorycznego ciała i jasnego światła. To przypomina nam również o nierozdzielności błogości i pustości, prawdziwej naturze naszego umysłu.

Pamiętanie o tej symbolice podczas wykonywania mudry złożonych dłoni ułatwi nam w przyszłości urzeczywistnienie wszystkich właściwości reprezentowanych przez tą mudrę. Wykonujemy nie tylko fizyczny gest, ale również pamiętamy o jego symbolicznym znaczeniu o iluzorycznym ciele i jasnym świetle, o oczyszczonych i zjednoczonych pięciu zmysłach i ich obiektach, o zjednoczeniu pięciu podstawowych i pięciu dodatkowych wiatrach energii. Istnieje wiele wyjaśnień związanych z tą mudrą.

Podsumowanie

W praktyce wadżrajany uzyskanie błogosławieństwa zależy od trzech czynników: Mantra, Mudra i Samadhi. Gdy powtarzamy mantry wykonujemy też mudry. Jednak trzeba też posiadać właściwą koncentrację, tj. Samadhi (stan głębokiego medytacyjnego wchłonięcia). Inny powód stosowania mudr dotyczy rezultatu. Przez Samadhi urzeczywistnia się dharmakaję, dzięki mantrze sambhogakaję, dzięki mudrom nirmanakaję...

Mala - koń pociągowy naszej praktyki.

 Na podstawie objaśnień udzielonych m.in. przez Tengę Rinpocze, Thranku Rinpocze.

Głównym elementem w naszej praktyce jest medytacja, włączając w to wizualizację, która jest w swej naturze mentalna. Lecz używamy również zdolności, ciała i mowy dla uczynienia tego procesu mentalnego czystszym i mocniejszym. Używamy na przykład mowy powtarzając mantry, dharani, recytując inwokacje itp. Używamy też ciała dla tego samego celu poprzez postawy fizyczne, gesty zwane mudrami, czy wykorzystanie różnych przedmiotów rytualnych np. mali.  Główną sprawą jest oczywiście to, co robimy umysłem. Jest więc do zaakceptowania, zwłaszcza w pewnych warunkach, wykonywanie tantrycznej praktyki jako w pełni mentalnej, bez dodatkowego użycia np. mali.

Do czego służy mala?

Mala tyb. trengła dosłownie - girlanda, wieniec – jest praktycznym narzędziem służącym do liczenia powtarzalnych części medytacji np. mantr, modlitw, dharani itp. W buddyzmie Wadżrajany używa się wielu metod, pomagających utrzymywać ciało, mowę i umysł pracujące razem. Jedną z nich jest mala. Na wewnętrznym poziomie Mala działa jako potężne narzędzie skupienia, albowiem wszystkie koraliki mali zostają po kolei dotknięte przez wszystkie palce. Kiedy koraliki mali zrobione są z naturalnych materiałów, wchłaniają i zatrzymują energię człowieka. Kiedy wykonane są np. z kryształu górskiego, klejnotów itp., są wysoko naładowane swoją własną energią, która wspiera naszą praktykę. Opuszki palców są bezpośrednio połączone ze świadomością dotyku, a zmysł dotyku powiązany jest z ośrodkiem serca, w którym znajduje się esencja naszego umysłu.  Zajęcie opuszków palców dłoni (podczas przesuwania koralików mali) jest metodą pogłębiającą naszą koncentrację, usuwa nerwowość, pomaga uspokoić wewnętrzny dialog. I kiedy trzymamy malę podczas powtarzania mantr lub w innej sytuacji, wysyłamy wtedy przez zmysł dotyku do naszego umysłu bardzo wiele dobrych wrażeń, nawet jeśli nie jesteśmy za bardzo świadomi mantry, którą powtarzamy, to fizyczne wrażenia z tego, że trzymamy malę docierają do naszego umysłu.

Jest kilka rzeczy, które warto wiedzieć na temat mali. 

Z czego składa się mala?

Buddyjska mala, w zależności od celu praktyki, może być zrobiona z różnych substancji i składać się z różnej liczby koralików. Kilka tradycyjnych tekstów sanskryckich zawiera ogólne wyjaśnienia dotyczące budowy i zastosowania mali np.:

•          Wadżra Garbha Lamkara tantra
•          Samputa tantra
•          Dakarnawa Tantra
•          Hewadżra tantra
•         Mahakala tantra( w ośmiu rozdziałach)

Według Samputa Tantry :

- do ogólnej praktyki, mala powinna być z robiona z 50 koralików  

- do praktyki aktywności uspokajającej = 100 Koralików

- do aktywności pomnażającej = 108 koralików

- do aktywności magnetyzującej = 25 Koralików

- do aktywności gniewnej = 60 Koralików

Współcześnie mala złożona z 108 koralików jest najczęściej używana. Popularne są też male na nadgarstek, które mają 21 lub 27 korali. Mala z 27 koralami stanowi dokładnie ¼ normalnej 108 koralikowej mali. Często jest używana przy liczeniu pokłonów np. w praktyce nyndro. Stosuje się tutaj korale drewniane a nie np. kryształowe, które mogą pęknąć w kontakcie z twardym podłożem.

Istnieją różne sposoby wyjaśniania symboliki mali składającej się z 108 koralików. W Indiach liczba 108 jest liczbą świętą, która kojarzy się z pełnią lub tez całością. Liczba ta wywodzi się z astronomii. 108 to średnia odległość księżyca od Ziemi mierzona średnicą księżyca. W swej symbolice liczba 108 wyraźnie wiąże się z zasadą lunarną. W astronomii wschodniej istnieje również niezwykle pomyślna konstelacja 108.  Według buddyzmu Therawady liczba 108 reprezentuje 108 emocji. Jak powiedział Buddha Siakjamuni „Czym jest trzydzieści sześć uczuć? Jest to sześć uczuć zadowolenia oparte na rodzinnym życiu i sześć opartych na wyrzeczeniu; sześć uczuć zmartwień opartych na życiu rodzinnym i sześć na wyrzeczeniu; sześć uczuć opanowania opartych na życiu rodzinnym i sześć na wyrzeczeniu”. „O mnisi, je zwiemy stu ośmioma uczuciami…”. W Wadżrajanie jedno z objaśnień mówi, że duży koralik tzw. „guru” symbolizuje samego jidama, a 108 koralików mali daków i dakinie w mandali jidama.

Z jakich materiałów zbudowana jest mala?

Samputa Tantra opisuje także podstawowe materiały z jakich zrobione są koraliki mali zgodnie z czterema rodzajami aktywności.

•   Mala używana do liczenia mantr przeznaczone do aktywności uspokajającej powinna być z kryształu górskiego, drzewa bodhi, lub innego rodzaju drewna, pereł lub macicy perłowej. Odpowiednia jest biała mala.

• Male używane do liczenia mantr do aktywności pomnażającej powinny być ze złota, srebra, miedzi lub nasion lotosu. Żółta mala.  

• Male używane do liczenia mantr do aktywności magnetyzującej powinny być zrobione z mieszanki zmielonego czerwonego drzewa sandałowego, szafranu i innych substancji zapachowych, korali, lub mala koloru czerwonego. 

•  Male używane do aktywności poskramiającej powinny być wykonane z nasion rakszy lub ludzkiej kości(z czaszki). Zielona mala.

Powszechnie uważa się, że Bodhi mala jest dobra dla wszystkich czterech aktywności. Szczególnym rodzajem mal są te zrobione z nasion lotosu. Uważa się, że mala z nasion lotosu jest najlepsza.

Sznurki do mali.

Sznurki do wszystkich rodzajów mal powinny składać się z 3, 5 lub 9-ciu nitek w odpowiednim kolorze.

·         Trzy – symbolizuje trzy kaje

·         Pięć – symbolizuje Buddhów Pięciu Rodzin

·         Dziewięć – symbolizuje dziewięć jan

Guru – główny koralik mali

Główny koralik mali zwany guru lub stupa, który jest przy samej „pętelce”, jako jedyny nie jest używany do liczenia mantr. Koral wieńczący malę reprezentuje Przebudzenie skr. Bodhi. Sznurek wystający poza największy koral można zapleść w formę strażnika lub zawiązać w jakiś inny ozdobny węzeł. Koralik zwany guru może być zrobiony z różnych naturalnych materiałów np. drzewa bodhi. Koralik guru może być złożony z trzech elementów symbolizujących trzy ciała wadżry, trzy kaje. Najmniejszy zgrubienie na zewnątrz powinno być niebieskie. Kolor niebieski symbolizuje wadżra umysł, dharmakaję. Środkowy koralik powinien być czerwony, symbolizuje wadżra mowę, sambhogakaję. Największy koralik powinien być biały, symbolizuje wadżra ciało, nirmanakaję.

Tradycyjnie podczas medytacji poruszamy kciukiem lewej ręki zgodnie z ruchem wskazówek zegara wokół każdego koralika. W ten sposób przesuwamy korale pomiędzy kciukiem i palcem wskazującym, jednocześnie powtarzając mantrę. Po dotarciu do głównego koralika odwracamy malę i zaczynamy kolejne okrążenie. Niektórzy lamowie uważają, że nie trzeba odwracać mali, że jest to zabobon.

Dodatkowe elementy mali

Można spotkać male składające się dodatkowo z trzech korali, dzielących 108 koralików na cztery części po 27.

W przypadku, gdy konieczne jest zgromadzenie bardzo dużej liczby powtórzonych mantr, używane są często dwa liczniki przywiązane do mali i małe ozdoby ze srebra tzw. „klipsy”. Liczniki składają się po 10 koralików nawleczonych na sznurek lub wstążkę. Jeden z nich jest zakończony wadżrą, a drugi dzwonkiem. Pomagają one w liczeniu setek i tysięcy powtórzonych mantr. Licznik zakończony przez wadżrę i na nim liczymy setki, drugi zakończony przez dzwonek i na nim liczymy tysiące. Małe klipsy służą do zaznaczania ile setek tysięcy razy powtórzyliśmy daną mantrę. Jeśli używamy dołączone do mali dodatkowe liczniki, to kiedy przesuniemy całą malę, to na liczniku, na którym odkłada się setki, przesuwamy jeden koralik. Kiedy dojdziemy do końca tego licznika, wówczas na liczniku zakończonym dzwonkiem przesuwamy jeden koralik. Kiedy dojdziemy do końca licznika z dzwonkiem przesuwamy klips o jeden koralik.

liczniki do mali

Uwaga! Kiedy podczas powtarzania mantry dojdziemy do końca mali liczymy to jako 100 powtórzeń. 8 powtórzeń pomijamy, ponieważ służą one do skorygowania ewentualnych błędów i niedociągnięć podczas powtarzania mantry. Poza tym łatwiej jest w ten sposób liczyć powtórzone mantry np. 100, 200, 500 razy.

Wybór mali.

Tradycyjnie podstawowym kryterium przy wyborze mali jest substancja, z której są wykonane korale oraz ich kolor. Korale mali, ich kolor i/lub substancja, z jakiej zostały wykonane powinny być powiązane z praktyką określonego aspektu buddhy lub etapem praktyki. Na przykład do praktyki Zielonej Tary jest często używany turkus, ponieważ uważa się w tybetańskiej kulturze, że jest kamieniem zielonym. Lapis lazuli to rodzinny kamień Afganistanu jest związany od tysięcy lat z królewskością i mądrością. Ponadto używa się substancji roślinnych jak i zwierzęcych jak kość, stara kość słoniowa (z ciosów) czy też mamutowa. Obecnie jest nie do pomyślenia, aby wykorzystywać nowe kości ze słoni. Były dobre do wszystkiego, celowo wykorzystywane jak powiedział Tenga Rinpocze do czasu jak subtelne istoty znalazły bardziej atrakcyjne, naturalne produkty.

Pożytki z wykorzystania różnych mali

Tradycyjne teksty wymieniają różnego rodzaju korzyści płynące z wykorzystania różnych rodzajów Mali. Na przykład:

•         Raksza mala mnoży każdą powtórzoną mantrę 20 mln razy,
•          Mala z pereł o 100 mln.
•          Srebrna mala pomnaża każdą powtórzoną mantrę 100000 razy.
•          Mala z rubinów pomnaża 100 milionów razy.
•          Mala drewna Bodhi – jak się sądzi – pomnaża w nieskończoność pożytki płynące z       powtarzanej mantry.
•          Mala z nasion lotosu przyśpiesza uzyskanie inspiracji jidama.

Nadanie mocy mali

W wielu objaśnieniach do różnych praktyk znajdziemy instrukcje mówiące, że zanim zaczniemy powtarzać mantrę aspektu buddhy, trzeba malę najpierw pobłogosławić. Istnieje wiele tego typu praktyk np. możemy zastosować pewną wizualizację. Górna część mali to główny aspekt buddhy, a pozostałe koraliki to jego orszak. Na lewej ręce jest mandala księżyca, a na prawej – słońca. Kładziemy malę na lewej ręce, zawijając ją jak węża, pozwalając górnej części mali wystawać. Całość zamykamy od góry mandalą słońca. Należy teraz 7 razy powtórzyć mantrę:

 Om rutsira…

Później dmuchamy na malę. Kiedy mala jest już pobłogosławiona, nie można jej kłaść na podłodze itp., wieszamy ją na szyi albo owijamy wokół nadgarstka czy przechowujemy razem z tekstami. Nie pożyczamy jej innym, lecz zachowujemy wyłącznie dla siebie. Jest też inna mantra służąca zwielokrotnieniu pożytków z powtarzania mantr. Dzięki temu błogosławieństwu, gdy powtarzamy jedną malę, pożytek z tego jest taki, jak gdybyśmy powtórzyli kilka. Trzeba ją powtórzyć 7 razy. Mantra ta mnoży przez milion.

Guru Rinpocze powiedział: 

„Twoja mala musi być pobłogosławiona przez lamę i należy nieustannie błogosławić swoją malę przez nasycanie jej energią. Musisz nasycić energią(pobłogosławić) swoją malę przed liczeniem powtórzeń(mantry), aby otrzymać realne korzyści(z powtarzania mantr)”

Jak trzymać malę podczas praktyki?

W buddyjskiej tantrze, prawa ręka symbolizuje męski aspekt współczucia czy zręcznych środków, a lewa ręka reprezentuje żeński aspekt mądrości i pustki.

W buddyzmie Wadżrajany każdemu z pięciu palców dłoni przypisany jest jeden z Pięciu Buddhów, z odpowiadającymi im kolorem, kierunkiem, elementem, sylabą nasienną, symboli i właściwości.

•           Kciuk – biała sylaba nasienna OM, Buddha Wajroczana

•           Wskazujący palec– niebieska sylaba nasienna HUNG, Buddha Akszobhja

•           Środkowy palec – żółta sylaba nasienna TRAM, Buddha Ratnasambhawa

•           Serdeczny palec – czerwona sylaba nasienna HRI, Buddha Amitabha

•           Mały palec – zielona sylaba nasienna A, Buddha Amoghasiddhi.

Połączenie czterech palców wokół kciuka tworzy naturalną mandalę. W centrum znajduje się kciuk reprezentujący Wajroczanę, pozostałe palce reprezentują Akszobhję, Ratnasarnbhawę, Amitabhę,  Amoghasiddhi. Podobnie każdy z pięciu palców reprezentuje:

•           Kanał energii niosący jeden z pięciu wiatrów

•           Element ziemi, wody, ognia, wiatru, przestrzeni

•           Zmysły smaku, dotyku, zapachu, słuchu, wzroku

•           Pięć trucizn umysłu

•           Pięć aspektów pierwotnej mądrości

 W ciele subtelnym znajduje się sieć kanałów, wiatrów i thigle. Zgodnie z fizjologią tantryczną w naszych ramionach znajduje się pięć kanałów energii związanych z wiatrami pięciu żywiołów. Ich zakończenia znajdują się w palcach dłoni.

• Kciuk – kanał wiatru ziemi
• Palec wskazując – kanał wiatru wody
• Palec środkowy – kanał wiatru ognia
• Palec serdeczny – kanał wiatru powietrza
• Mały palec – kanał wiatru przestrzeni

Palce dłoni związane są z jedną z czterech aktywności:

•          Kciuk symbolizuje hak, który przyciąga siddhi jidama
•          Palec wskazujący – aktywność uspokajająca
•          Palec środkowy – aktywność pomnażająca
•          Palec serdeczny – aktywność magnetyzująca
•     Mały palec – aktywność niszcząca

Podczas powtarzania mantr itp. malę trzymamy w lewej dłoni. Istnieją różne powody trzymania mali w lewej ręce. Tenga Rinpocze wyjaśnia, że jeśli weźmiemy pod uwagę ciało ludzkie to, prawa ręka odpowiada metodzie, aktywności, lewa ręka odpowiada aspektowi pustki, mądrości. Ale kanały energii są na odwrót, tj. lewy kanał jest biały i związany jest z aktywnością, metodą, prawy kanał jest czerwony, odpowiada mądrości. Ponieważ powtarzanie mantr jest aktywnością, dlatego jako dobrowróżebny znak urzeczywistnienia tej aktywności, łączymy to z lewym kanałem. Według ułożonego przez III Phało Rinpocze komentarza do sadhany Dordże Phagmo skt. Wadżrawarahi, trzymanie mali w lewej ręce jest jeszcze jednym sposobem przekroczenia pojęcia „czyste – nieczyste”. W dawnych Indiach istniała tradycja zgodnie, z którą prawą rękę uważano za czystą, lepszą, dlatego używano ją do jedzenia. Lewa ręka z natury jest nieczysta, używano ją do czyszczenia „dolnej bramy”, czyli odbytu. Aby przekroczyć pojęcie, że jakaś część ciała jest „czysta/nieczysta”, lepsza lub gorsza, dlatego malę trzymamy w lewej dłoni.

Malę przesuwamy pomiędzy palcem wskazującym a kciukiem lewej dłoni. Kciuk symbolizuje żelazny hak, który przyciąga błogosławieństwo wszystkich daków i dakiń.

W zależności od etapu praktyki dowolnego aspektu buddhy mogą istnieć różne specyficzne rodzaje trzymania mali. W niektórych praktykach malę trzymamy w prawej dłoni. W niektórych gniewnych praktykach koraliki mali przesuwamy obiema rękoma.

 Zwykle koraliki mali przesuwamy zgodnie z ruchem wskazówek zegara, czyli do siebie, ale bywają wyjątki, kiedy koraliki mali przesuwany, w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. W ramach praktyki dowolnego aspektu buddhy jest taki etap, kiedy po kolei pracujemy nad rozwinięciem czterech rodzajów aktywności:

•           Uspokajająca – choroby psychiczne i fizyczne, konflikty, szkodliwe wpływy itd.

•           Pomnażania – długości życia, bogactwa, wglądu, pozytywnych właściwości itd.

•           Magnetyzowania – przyciągania pomyślnych okoliczności, kontroli nad wiatrami

            energii w ciele subtelnym i żywiołami itd.

•           Niszcząca – wykorzystania przeciwstawnych okoliczności na ścieżce

 Do każdej z nich używa się innego sposobu trzymania mali.

•          Aktywność uspokajająca – malę trzymamy kciukiem i palcem wskazującym.
•          Aktywność pomnażająca – malę trzymamy kciukiem i palcem środkowym
•          Aktywność magnetyzująca – malę trzymamy kciukiem i palcem serdecznym
•          Aktywność niszcząca – malę trzymamy kciukiem i małym palcem

Szczegółowych wyjaśnień trzeba szukać u swojego lamy.

Praktyka jidama jest korzeniem wszelkich siddhi, dlatego są tutaj różne szczegółowe instrukcje odnośnie użycia mali do praktyki na odosobnieniu jidama.

1.         Poza praktyką malę należy trzymać w ukryciu.

2.         Nie powinno się jej pokazywać nikomu.

3.         Nie powinno się kłaść(trzymać) malę w brudnym miejscu.

 Te rzeczy przestrzega się, między innymi po to, aby w naszej praktyce np. w odosobnieniu nie pojawiły się przeszkody, zaciemnienia itp.

 Tradycyjnie powinniśmy mieć dwie male jedną do codziennej praktyki, drugą do liczenia mantr jidama. Poza praktyką jidama nie powinniśmy używać jej do innych celów i pokazywać innym. 

Należy pamiętać, że najważniejszy jest umysł. To umysłem urzeczywistniamy stan Buddhy. Jeśli praktykujemy z prawidłowym nastawieniem umysłu, wówczas możemy się posługiwać zwykłą malą zrobioną z drewna. I nie ma znaczenia z ilu koralików ją zrobimy.  Nawet najlepsza mala, zrobiona zgodnie ze wszystkimi zasadami, nie zastąpi nam dobrej medytacji. Niekiedy spotyka się Tybetańczyków, którzy do mali mają przyczepione klucze. Mala jest narzędziem, które służy nam do pracy z umysłem, jako pomoc wspierająca nas na drodze do urzeczywistnienia natury swojego umysłu. Dlatego powinniśmy traktować to narzędzie zgodnie z jego przeznaczeniem.