Wadżrajana, Tantrajana, a może Mantrajana?

Wadżra "niezniszczalny", "niezmienny".
Budda wykorzystał wadżrę(a nie diament)
jako symbol niezniszczalnej esencji umysłu
- wrodzonej natury Buddy.

Nauki Buddy nazywane tantrami tworzą szczególny aspekt praktyki Mahajany. Często więc teksty buddyjskie w odniesieniu do tego aspektu mahajany używają nazwy tantrajana(pojazd tantr) albo też mantrajana(pojazd mantr), rzadko Wadżrajana (Niezniszczalny pojazd). Podkreślić należy jednak, że ten aspekt buddyjskiej praktyki nie ma, poza nazwą, nic wspólnego z hinduską tantrą. Różnica między buddyjskimi a hinduskimi tantrami jest dużo większa niż na przykład różnica między chrześcijaństwem a judaizmem. Nauki buddyjskich tantr opierają się na tzw. "Trzecim Obrocie Kołem Dharmy", czyli trzecim cyklu nauczania Buddy Siakjamuniego. W naukach tych Budda podkreślał fakt, że ostateczną naturą umysłu jest pustka, ale pustka ta nie jest nicością. Termin "tantra" nawiązuje do natury Buddy, którą posiada każda istota. Pozostaje ona doskonale czysta i niezmienna, nigdy nie powstała, nigdy nie zaniknie. U zwykłych istot jest jednak zakryta zaciemnieniami. Buddowie to ci, u których natura Buddy nie jest zasłonięta. To jest podstawa, na której opierają się tantryczne medytacje na różne aspekty buddy. Praktyka buddyjskich tantr umożliwia osiągnięcie pełnego Przebudzenia nawet w jednym życiu.

Niektórzy uważają, że Wadżrajana, Tantrajana, Mantrajana to synonimy. Wszystkie znaczą to samo. Nic bardziej mylnego. Sangdzie Nienpa Rinpocze* objaśnia, że istnieją traktaty, które to precyzują. W skrócie:

• Termin Tantrajana, kiedy mówimy o poglądzie buddyjskiej tantry. 
• Termin Mantrajana, kiedy mówimy o ścieżce, o zastosowaniu tego w praktyce.
• Termin Wadżrajana, kiedy mówimy o owocu praktyki buddyjskiej tantry.

Guhja mantrajana "pojazd sekretnych mantr" jest najczęściej spotykaną nazwą w buddyjskich tekstach. Na Zachodzie często słyszy się: Wadżrajana(tyb. dordże tekpa), ale w tybetańskich tekstach pojawia się bardzo rzadko. 

*jeden z głównych dzierżycieli linii Karma Kagju.

opracował: Paweł Włodarczyk